Trong cuộc sống, ai cũng từng bị tổn thương. Có khi là một lời nói làm đau, một hành động phản bội, hay những điều ta nuối tiếc không thể thay đổi. Ta giữ mãi trong lòng những nỗi oán trách, hờn giận, và rồi khổ đau cứ thế kéo dài.
Nhưng giữ chặt đau khổ không làm ta hạnh phúc hơn, cũng không làm người khác thay đổi. Chỉ khi buông xả và tha thứ, ta mới thật sự tìm được bình yên sâu sắc từ bên trong.
Trong Phật giáo, buông xả và tha thứ không phải là yếu đuối, mà là hành động của trí tuệ và lòng từ bi. Đó là con đường giúp ta tự giải thoát khỏi chính ngục tù của phiền não.
1. Buông xả không có nghĩa là bỏ mặc
Buông xả (xả ly) không đồng nghĩa với vô tâm, thờ ơ hay buông xuôi.
Trong Phật pháp, buông xả là:
-
Buông những bám víu, cố chấp vào người, vào việc, vào kết quả
-
Không để tâm dính mắc vào tham – sân – si
-
Không oán trách quá khứ, không lo lắng tương lai
Buông xả là đặt xuống gánh nặng không cần mang nữa, để sống nhẹ nhàng với hiện tại.
“Giữ trong lòng một than hồng giận dữ là tự thiêu chính mình trước khi ném vào người khác.”
— Đức Phật
2. Tha thứ là tự chữa lành cho chính mình
Người ta thường nghĩ rằng tha thứ là ban ơn cho người khác. Nhưng sự thật, tha thứ trước hết là món quà bạn dành cho chính mình.
Khi ta không tha thứ:
-
Ta cứ ôm lấy nỗi đau cũ
-
Ta để quá khứ điều khiển hiện tại
-
Ta để người khác sống trong tâm mình một cách tiêu cực
Tha thứ không phải là phủ nhận tổn thương, mà là can đảm đối diện, học bài học, rồi buông đi.
“Không thể lấy hận thù xóa hận thù, chỉ có tình thương mới làm được điều đó.”
— Kinh Pháp Cú
3. Tại sao khó buông xả và tha thứ?
Vì ta còn cái tôi – “Tôi bị xúc phạm”, “Tôi đúng”, “Tôi không thể quên được điều đó”.
Vì ta muốn người khác phải trả giá, nên ta ôm giận để “trừng phạt”.
Nhưng càng ôm chặt, người đau không phải họ – mà là chính ta.
Người hiểu đạo không sống theo bản ngã, mà biết rằng:
“Không ai làm mình khổ, ngoài chính tâm mình chưa biết buông.”
4. Làm sao để buông xả và tha thứ?
a. Nhận diện cảm xúc bằng chánh niệm
Không trốn tránh hay ép mình “phải tha thứ ngay”, mà hãy:
-
Thở vào, tôi biết mình đang giận
-
Thở ra, tôi mỉm cười với cơn giận
-
Tôi đang ôm lấy nỗi đau như mẹ ôm con khóc
Khi ta nhận diện mà không phán xét, cảm xúc sẽ tự dịu lại.
b. Hiểu sâu nhân quả và vô thường
Người làm tổn thương bạn cũng là nạn nhân của nghiệp lực và vô minh.
Có thể họ đang đau, nên mới gây đau.
Hiểu điều đó, tâm sẽ chuyển từ oán trách sang thương xót.
Và rồi bạn sẽ tự hỏi:
“Ta ôm giận làm gì khi ai cũng đang khổ?”
c. Quay về với hiện tại
Nỗi đau là quá khứ. Giận dữ là dư âm.
Hiện tại – nếu bạn biết thở, biết lắng nghe tiếng chim, biết nở nụ cười… thì đâu cần kéo quá khứ theo nữa?
Buông xả là bắt đầu sống trọn vẹn với hiện tại.
d. Nuôi dưỡng tâm từ bi
Niệm Phật, tụng kinh, thiền từ bi – là những cách tưới tẩm hạt giống yêu thương trong tâm.
Càng nuôi dưỡng tâm từ, tâm bạn sẽ trở nên rộng lớn, và rồi:
-
Người đáng ghét cũng trở nên dễ thương
-
Việc khó bỏ cũng trở nên dễ buông
5. Khi ta buông, ta tự do
Người buông xả và tha thứ không phải là người thua cuộc, mà là người chiến thắng chính mình.
-
Buông để sống nhẹ hơn
-
Tha thứ để ngủ yên hơn
-
Không oán hận để mỉm cười thật sự
Buông không có nghĩa là mất mát. Buông là bắt đầu một cách sống khác: thảnh thơi, rộng lượng và bao dung.
Kết luận: Tha thứ là đạo, buông xả là giải thoát
Giữ oán hận là sống trong quá khứ.
Tha thứ là bước về phía ánh sáng.
Người biết buông xả sẽ không còn bị lôi kéo bởi người khác. Người biết tha thứ sẽ không còn là tù nhân của cảm xúc.
Nếu bạn đang mang một nỗi đau, hãy thử thở vào, thở ra và mỉm cười.
Hãy cho mình cơ hội để đặt gánh nặng xuống, và đi tiếp nhẹ nhàng hơn.
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật
